شروع از دوران نوزادی
نكته مهم آن است كه مسواك زدن برای كودك را از همان نوزادی شروع كنیم. انجمن دندانپزشكان آمریكا پیشنهاد كرده كه دهان نوزاد را از همان روزهای اول بعد از تولد تمیز كنید. البته در این زمان او هنوز دندانی ندارد و مسواكی هم لازم نیست اما میتوانید بعد از هر وعده غذا یا شیر مادر، با یك گاز یا دستمال مرطوب، لثههای او را تمیز كنید. این كار سه فایده دارد: اول اینكه پلاكی را كه روی لثه جمع شده برمیدارد. پلاك، ماده چسبناكی است كه از باكتریها، خردههای غذا و مخاط تشكیل شده است. برداشتن آن مانع از رشد باكتریهای متعدد روی لثه كودك میشود. دوم اینكه موجب میشود كودك به داشتن یك دهان تمیز و عاری از پلاك عادت كند و در نتیجه مرحله بعدی كه مسواك زدن است، برای او سادهتر خواهد شد. سوم اینكه این مساله موجب میشود كه كودك شما به اینكه كسی در دهانش دست ببرد، عادت كند. در این صورت در آینده، مسواك زدن و یا معاینه دندانپزشك برای او آسانتر خواهد شد.
اولین دندان كودك در حدود شش ماهگی تا یك سالگی در میآید. در این زمان میتوانید از یك گوش پاككن برای تمیز كردن دندان وی استفاده كنید به تدریج با زیادتر شدن تعداد دندانها، میتوان از یك مسواك نرم كوچك كمك گرفت. با وجود اینكه شاید كودك شما این امر را دوست نداشته باشد و با شما بجنگد اما مهم است كه پلاك میكروبی از روی دندانهایش پاك شود. در سنین كودكی پوسیدگی دندانها سریعتر پیشرفت میكند و با مسواك زدن میتوانیم عامل اصلی پوسیدگی را از بین ببریم. به مساله این طور نگاه كنید: پوسیدگی دندان یك بیماری است! نه فقط یك سوراخ در دندان. تا حدود سن ۶ تا ۷ سالگی، شما مسوول پاكیزه نگهداشتن دندانهای كودك خود هستید. تا قبل از شش سالگی، حتی اگر فكر میكنید كودك شما قادر به مسواك زدن دندانهایش است اما لازم است باز هم شما بر كار او نظارت داشته باشید. كودك باید بداند كه دندان هم مانند بقیه قسمتهای بدنش باید تمیز شود. به او بگویید همانطور كه تو دستهایت را میشوری، باید دندانهایت را هم تمیز كنی!
چه باید كرد؟
راه اصلی برای علاقهمند كردن كودكان به مسواك زدن این است كه این كار را برای آنها جالب نشان دهیم. از همین امروز شروع كنید و به دنبال راههای جذاب برای تشویق او باشید. بهتر است كه كودك احساس كند مسواك زدن یك سرگرمی جالب است نه یك اجبار!
یك روش موثر این است كه به كودك اجازه دهید كه او دندانهای شما را مسواك بزند. شما در طول این مدت باید بخندید و نشان دهید كه او چه كار جالبی انجام میدهد. سپس اجازه دهید خود او دندانهایش را مسواك بزند و در نهایت خود شما دندانهای او را تمیز كنید. كار دیگری كه میتوان انجام داد، این است كه كودك را تشویق كنید تا به طور مثال دندانهای عروسك خود را مسواك بزند. اجازه بدهید كودك مسواك و خمیر دندان خود را انتخاب كند (البته بانظارت شما). این كار او را به مسواك زدن علاقهمند میكند.
هنگام مسواك زدن دندانهای كودك، سعی كنید این كار را به آرامی و بدون عجله انجام دهید تا لثههای او آزرده نشود و لطفا هرگز تهدید نكنید كه اگر مسواك نزنی تو را پیش دندانپزشك میبرم! در بسیاری از موارد، ریشه ترس كودكان در همین تهدیدها نهفته است. مهم است كه همه قسمتهای دندان تمیز شوند. به طور معمول حدود دو تا سه دقیقه زمان برای مسواك زدن توصیه میشود كه البته اغلب افراد، حتی بزرگسالان، كمتر از یك دقیقه را صرف انجام آن میكنند. اینكه كودك را وادار كنیم دو سه دقیقه مسواك را در دهانش تحمل كند، كار سختی است. برای این كار میتوانید آهنگی را با هم گوش كنید و یا آهنگی را كه حدود دو دقیقه است، برایش بخوانید تا سر او گرم شود.
هنگام مسواك زدن، بیشتر وقت را صرف دندانهای عقب كنید زیرا پوسیدگی در این دندانها بیشتر ایجاد میشود. سپس نوبت به دندانهای جلو میرسد. هنگامی كه كودكان خودشان مسواك میزنند، اغلب فقط سطوح جونده را تمیز میكنند. باید به آنها آموخت كه سطوح داخلی و خارجی را هم مسواك كنند. به كودك بیاموزید كه دهانش را با آب بشوید و سپس آن را تف كند.
خمیر دندان، خوب یا بد؟
نكته مهم آن است كه تا وقتی كودك یاد نگرفته آب دهانش را خالی كند، باید از خمیر دندان (آنهم به مقدار زیاد) استفاده كرد. تا حدود دو سالگی مسواك خالی همراه با آب یا خمیر دندانهای فاقد فلوراید كافی است. زیرا قورت دادن خمیردندانهای حاوی فلوراید میتواند موجب بروز مشكلاتی در كودك شود.
بعد از سن دو سالگی هم به اندازه یك نخود خمیر دندان كافی است. زیرا مقادیر بیشتر آن موجب ایجاد كف زیاد در دهان میشود و ممكن است آزاردهنده باشد. اندازه مسواك هم مهم است.
مسواكهای كودكان باید سركوچكی داشته باشد كه به آسانی داخل دهان كودك جا شود. موهای آن هم باید نرم باشد. سطح زبان را هم تمیز كنید.
زبان میتواند محل مناسبی برای رشد و تكثیر انواع باكتریها باشد كه موجب ایجاد بوی بد دهان میشود. نخ كشیدن میان دندانهای كودك هم مهم است. البته اغلب دندانهای شیری، بهخصوص دندانهای جلو، از هم فاصله دارد و چندان لزومی به تمیز كردن فاصله میان آنها نیست. اما دندانهای عقب به تدریج به هم نزدیك میشود و سپس به هم میچسبد. در این زمان باید نخ كشیدن را شروع كرد.
نخ دندانهای گوناگونی در بازار وجود دارد كه بعضی از آنها مخصوص كودكان است. هنگام نخ كشیدن هم باید مواظب باشیم كه نخ را با فشار و محكم وارد فضای میان دندانها نكنیم زیرا سبب ایجاد زخم در لثه میشود.
در نهایت باید گفت كه كودك در همه زمینهها از پدر و مادر تقلید میكند. اگر شما مساله مسواك زدن و بهداشت دهان را جدی بگیرید، مطمئن باشید كودك هم علاقهمند میشود از شما پیروی كند.
برگرفته از www.mahdportal.ir
|